Oryginalny tytuł sztuki to "The Importance of Being Earnest", co jest grą słów. "Earnest" to imię męskie, ale również słowo oznaczające "poważny" lub "szczery". Wilde celowo zabawił się więc znaczeniem imienia i przymiotnika, aby stworzyć grę słów, która idealnie oddaje charakter utworu. W dokładnym tłumaczeniu tytuł to "Znaczenie bycia poważnym" lub "Znaczenie bycia szczerym".
W trakcie spektaklu mówiła o tym Lane - mamy nadzieję, że słuchałaś/eś. 😉
Ale polski tytuł "Bądźmy poważni na serio" także doskonale oddaje ten ironiczny wydźwięk oryginału. Niestety nie ma pewności, kto jest twórcą tego tłumaczenia. W internetach najczęściej spotyka się dwie hipotezy. Pierwsza to tłumaczenie anonimowe (phi... też mi hipoteza), a druga to tłumaczenie Tadeusza Boya-Żeleńskiego.
Śmiechy śmiechami, komedie komediami, ale w gruncie rzeczy "Bądźmy poważni na serio" dotyczy poważnych spraw. Na serio! Wilde wyśmiewa w tej sztuce obsesję na punkcie pozycji społecznej, hipokryzję i sztywne konwenanse wiktoriańskiego społeczeństwa.
W szczególności dwuznaczność tytułu jest kluczem do zrozumienia przesłania sztuki, która w satyryczny sposób ukazuje hipokryzję wiktoriańskiego społeczeństwa, gdzie pozory i konwenanse były ważniejsze od autentyczności.
Bez bufonady jednak. Mimo ważnego przesłania spektakl jest pełen wdzięku i uroku, a jego bohaterowie, mimo swoich wad, są sympatyczni i zabawni.
A jacy sympatyczni i zabawni są aktorzy, którzy wcielili się w stworzone przez Wilde'a role?😉
Sztuka została napisana w 1895 roku, w szczytowym okresie twórczości Wilde'a. Premiera odbyła się 14 lutego (urocze, co?😉) w St. James's Theatre w Londynie.
Premiera sztuki zbiegła się w czasie z początkiem upadku Wilde'a. Został on oskarżony o "rażącą nieprzyzwoitość" (chodziło o homoseksualizm) i skazany na dwa lata ciężkich robót. Wydarzenia te zniszczyły jego karierę i reputację.
"Poważni" to jedna z ważnych sztuk w historii teatru. Kilka kluczowych elementów, które ją wyróżniają to:
Mistrzostwo farsy: Wilde doprowadził farsę do perfekcji, łącząc błyskotliwe dialogi, absurdalne sytuacje i zaskakujące zwroty akcji. Tempo akcji jest szybkie, a humor opiera się na grze słów, ironii i dowcipnych ripostach.
Krytyka społeczna: Pod płaszczykiem lekkiej komedii, Wilde przemyca ostrą krytykę wiktoriańskiego społeczeństwa. Wyśmiewa on hipokryzję, sztywne konwenanse, obsesję na punkcie pozycji społecznej i kultu pieniądza.
Nowoczesny język: Język sztuki jest niezwykle nowoczesny, pełen paradoksów, epigramów i cynicznych uwag. Wilde zerwał z tradycyjnym, sentymentalnym stylem i stworzył język ostry, inteligentny i pełen ironii.
Wpływ na rozwój komedii: Sztuka wywarła ogromny wpływ na rozwój komedii w XX wieku. Jej wpływ można dostrzec w dziełach takich autorów jak Noel Coward, George Bernard Shaw czy Tom Stoppard.
Znaczenie dla teatru absurdu: Chociaż "Bądźmy poważni na serio" nie jest klasycznym przykładem teatru absurdu, to zawiera wiele elementów, które później stały się charakterystyczne dla tego nurtu, np. absurdalne sytuacje, gra słów i brak logicznego sensu w działaniach bohaterów.